KODY 2023: KRÓLÓWCZANA SMUGA - SPORT PATRIOTYZM MILITARIA

15. Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej KODY

24-28 maja 2023 r.

Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej KODY jest najważniejszym cyklicznym przedsięwzięciem organizowanym przez Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych ROZDROŻA. Dziś to jeden z największych i najważniejszych festiwali muzycznych we wschodniej Polsce. Jego pierwsza edycja miała miejsce w 2009 roku i od razu zyskał on sobie opinię inicjatywy o wielkiej kreatywności. Na Festiwalu KODY światowe znakomitości spotykają się z młodymi muzykami oraz wiejskimi muzykantami, aby zgodnie poszukiwać nowych muzycznych sensów i razem podejmować artystyczne ryzyko. Zadaniem Festiwalu KODY jest nie tylko prezentacja najwybitniejszych osiągnięć dziedzictwa polskiej i światowej kultury muzycznej, ale również kreowanie nowych wartości muzycznych i środków ekspresji artystycznej.

KRÓLÓWCZANA SMUGA - SPORT PATRIOTYZM MILITARIA

Królówczana Smuga to audiowizualna osobowość powołana do życia przez, pochodzącego z Biłgoraja, Adama Piętaka. Muzyczna narracja prowadzona jest przez zdeformowane dźwięki gitary, przypominające stare, zakurzone i zaniedbane instrumenty, znalezione na strychu pradziada lub odkopane z ukrytej, leśnej mogiły. Pojawia się też głos, daleki od "białego śpiewu", zbliżony raczej do skrzeczenia sponiewieranego włóczęgi, którego gardło wiele trunków w życiu przyswoiło.

Przywrócenie pamięci przemilczanej, niewygodnej, utraconej, czy po prostu wypartej -  a wciąż nierozerwalnie bliskiej kulturze Biłgoraja staje się motywem przewodnim działalności Królówczanej Smugi. Lecz nie jest to etno-centryzm, Biłgoraj może być jedynie punktem odniesienia i wyjścia -  zachęceniem do rozpoczęcia poszukiwań "zaginionych prawd" w swoich lokalnych matczyznach / ojczyznach. Królówczana Smuga nie tylko poddaje dogłębnej refleksji losy swej rodzinnej miejscowości ale ujawnia też, jak trudna zdaje się być relacja przeszłości ze współczesnością rodzimego kraju, tym samym krytykując powszechnie propagowaną politykę historyczną.

"Patriotyczno-sportowo-etniczny" strój, zaprojektowany przez Królówczaną Smugę, wzorowany na tradycyjnym, kobiecym stroju biłgorajsko-tarnogrodzkim, stanowi karykaturalne odzwierciedlenie współczesnego quasi-patriotyzmu i etno-centrymu - w formie skrajnie przypominających rodzaj fetyszu. Kobiecy wydźwięk kreacji ma dodatkowo rozbić hegemonię stereotypu o "facecie-patriocie", jako jedynej, "słusznej" formie miłowania swojej macierzy.

To również krytyka samego folkloru, od wielu lat przeżywającego popkulturowy renesans, jednocześnie wykorzystywanego jako narzędzie do budowania niepełnego, przez to iluzorycznego archetypu tożsamości Polaków -  pięknych, kolorowych, dobrodusznych Słowian. Dla Smugi folk nie jest eksponatem muzealnym czy odrestaurowanym skansenem - folk dzieje się tu i teraz!