15 Weekend Architektury w Gdyni | Archi Spacer Otwarcia | Spacer z Architektką | prowadzenie dr Anna Orchowska

Spacer Otwarcia | Spacer z Architektką | Prowadzenie: architektka Anna Orchowska (dr inż. arch. WA Politechniki Gdańskiej)

Data: 28 sierpnia 2025, g. 17:00-19:00
Miejsce startu: Skwer Kościuszki, pomnik Marynarz Polski
Prowadząca spacer Architektka jest wykładowcą akademickim na Wydziale Architektury PG; jest także badaczką i edukatorką społeczną modernizmu, projektantką wnętrz oraz konserwatorką zabytków. .

Tradycją festiwalu jest spacer z architektem lub architektką po zabytkowy, modernistycznym Śródmieściu Gdyni, symbolicznie rozpoczynający główne dni programu festiwalu "Weekend Architektury". W tym roku z przyjemnością potwierdzamy, że po raz drugi w 15-letniej historii festiwalu, Spacer Otwarcia poprowadzi dr inż. arch. Anna Orchowska (WA PG), autorka znakomitej książki - monografii Portu Morskiego "Frontem do morza. Plan, budowa i architektura portu w Gdyni". Anna Orchowska to uznana badaczką modernizmu Gdyni, ceniona edukatorką i promotorką współczesnej architektury o czym mogliśmy przekonać się już wielokrotnie m.in. w czasie autorskich archi-prelekcji, spotkań, spacerów czy warsztatów architektonicznych. Z jej inicjatywy powstało na Wydziale Architektury PG Koło naukowe "M jak modernity", które zostało Partnerem Festiwalu oraz współproducentem kilku wydarzeń.

Spacer Otwarcia rozpocznie się na Skwerze Kościuszki, przy pomniku - Płycie Marynarza - miejscu gdzie krzyżuje się historyczna oś morska - biegnąca od ulicy 10 Lutego do Molo Południowego z osią ulic Świętojańskiej oraz Waszyngtona. Narracja architektki przeniesie nas w czasie o blisko sto lat do momentu narodzin planu urbanistycznego Gdyni, tworzonego przez Adama Kuncewicza, Romana Felińskiego oraz Stanisława. Architektura tzw. Pirsu morskiego Gdyni (przy Skwerze Kościuszki i Molo Południowym) - to jeden z unikalnych archi-wyróżników miasta w skali Polski i Europy. Miasto zostało zaplanowano jako miejsce scalone z morzem, w pełni wykorzystujące rentę nadmorskiego położenia zarówno w obszarze gospodarczym, symbolicznym (Strefa Prestiżu), jak i rekreacyjno-wypoczynkowym oraz sportowym (żeglarskim). Trasą spaceru dotrzemy także do początków historii miasta, czyli czasów funkcjonowania wioski rybackiej. Plac Kaszubski, oś ulicy Starowiejskich czy tzw. Osada na Piaskach, to miejsca gdzie krzyżują się historie wsi rybackiej oraz legenda narodzin nowoczesnego miasta. W tych miejscach splatały się losy rodów gdyńskich, wizjonerów Gdyni, budowniczych, architektów, migrantów i imigrantów, a gdyńska architektura przechodziła bezprecedensową metamorfozę.

Rozwojowi zabudowy modernistycznych kamienic i habitatów, dumnych budynków publicznych wzdłuż 10 Lutego oraz Placu Konstytucji, towarzyszyło codzienne życie gospodarcze miasta oparte głównie na handlu, rybołówstwie oraz pracy miejskich rzemieślników. Kluczowym miejscem - sercem miasta była praca targowiska (pierwotnie Plac Kaszubski, od 1937 r. miejskie Hale Targowe o Plac Targowy) - gdzie kwitła sprzedaż i wymiana płodów rolnych, produktów spożywczych, rzemieślniczych, a z czasem także towarów kolonialnych sprowadzanych do Gdyni głównie drogą morską.

Finałem spaceru będzie wizyta przy ulicy Polskiej 1, w budynku dawnego Dworca Morskiego, obecnie "Muzeum Emigracji". To architektoniczna perła międzywojennej Polski, wciąż tętniąca życiem dzięki osobom zwiedzającym wystawę oraz imponującym "pasażerom" - statkom przypominającym czasy świetności polskich transatlantyków.